مقررات آموزشی

مقررات زیر قسمت هایی از آیین نامه آموزشی دوره های کاردانی و کارشناسی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مصوب جلسه 933 مورخ اردیبهشت ماه 1376 میباشد که مجموعه ضوابط ومقررات مصوب حاکم بر آموزش عالی کشور است که با هدف ایجاد هماهنگی در فعالیتهای آموزشی مؤسسات آموزش عالی وبه منظور ارتقاء کیفیت آموزشی تدوین یافته است.

 

 فصل اول : شرایط ورود ونام نویسی

شرایط ورود : 

ماده 1 : 
شرایط ورود به دوره های کاردانی ، کارشناسی ( پیوسته وناپیوسته) ،کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری عمومی پزشکی ، داروسازی ، دندانپزشکی و دامپزشکی اعم از دوره های روزانه وشبانه به شرح زیر است : 
1- مجاز بودن به تحصیل از نظر قوانین ومقررات جاری کشور و داشتن شرایط عمومی ورود به آموزش عالی برابر با مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی . 
2- داشتن گواهینامه پایان دوره متوسطه از داخل یا خارج کشور مورد تأیید وزارت آموزش وپرورش (با توجه به نظام جدید آموزش متوسطه ) یا برابر آن برای آموزشهای حوزوی (مطابق مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ) و یا داشتن گواهینامه دوره کاردانی برای ورود به دوره کارشناسی ناپیوسته که بر حسب مورد به تایید وزرات علوم تحقیقات و فناوری یا وزرات بهداشت درمان وآموزش پزشکی رسیده باشد . 
3- پذیرفته شدن در آزمون ورودی. 
4- سپردن تعهد خدمت براساس ضوابط و قوانین آموزش رایگان یا پرداخت شهریه مطابق تعرفه ومقرراتی که از طریق مراجع ذیربط صادر می شود . 
نام نویسی : 
ماده 2 
پذیرفته شدگان آزمون ورودی موظفند در مهلت هایی که توسط دانشگاه اعلام می شود برای نام نویسی و انتخاب واحد مراجعه نمایند. عدم مراجعه برای نام نویسی در نخستین نیمسال تحصیلی پس از اعلام نتایج آزمون انصراف از تحصیل تلقی خواهد شد . 
ماده 3 
دانشجو موظف است در هر نیمسال در زمانی که دانشگاه اعلام می کند برای ادامه تحصیل و انتخاب واحد به اداره آموزش مراجعه کند عدم مراجعه دانشجو برای نام نویسی بدون اطلاع و عذر موجه در یک نیمسال تحصیلی به منزله انصراف از تحصیل است . در صورت تأ خیر یا عذر موجه حق انتخاب واحد و ادامه تحصیل را درآن نیمسال ندارد. ولی آن نیمسال جزء مدت مجاز تحصیل وی محسوب می شود. 
تبصره : 
دانشجو موظف است عذر موجه خود را در خود داری از نام نویسی با دلایل مستند به طور مکتوب در اولین ماه بعد از آغاز هر نیمسال تحصیلی به اداره آموزش دانشگاه اطلاع دهد . 
منع تحصیل همزمان : 
ماده 4 
دانشجو در یک زمان حق نام نویسی وادامه تحصیل در بیش از یک رشته و در هر رشته بیش از یک گرایش در یک یا چند دانشگاه را نخواهد داشت و در صورت تخلف از ادامه تحصیل در یکی از رشته های انتخاب به تشخیص کمیسیون مرکزی موارد خاص وزرات متبوع ، محروم و سوابق تحصیلی وی باطل اعلام می شود . دانشجو در این حال موظف است کلیه هزینه های مربوط به رشته حذف شده را مطابق تعرفه های تعیین شده به دانشگاه ذیربط بپردازد.

 

 فصل دوم : نظام آموزشی

تعریف واحد درسی : 

ماده 5 
آموزش در تمام دانشگاههای کشور مبتنی بر نظام واحدی است. در نظام واحدی ارزش هر درس با تعداد واحدهای آن درس سنجیده می شود و قبولی یا عدم قبولی دانشجو در یک درس به همان درس محدود است. هر واحد درسی مقدار یا میزان درسی است که مفاد آن به صورت نظری 16 ساعت عملی (آزمایشگاهی ) 32 ساعت کارگاهی (یا عملیات میدانی) 48 ساعت کارآموزی و کارورزی (یا کار در عرصه ) 64 ساعت در طول یک نیمسال تحصیلی یا دوره تابستانی طبق برنامه مصوب شورای عالی برنامه ریزی تدریس می شود . در مورد رشته هایی که دارای پروژه هستند مدت اجرای پروژه متناسب با واحد آن توسط استاد مربوطه تعیین می شود .

سال تحصیلی : 
ماده 6 
هر سال تحصیلی مرکب از دو نیمسال تحصیلی ودر صورت لزوم یک دوره تابستانی است و هر نیمسال تحصیلی شامل 16 هفته و هر دوره تابستانی شامل 6 هفته، آموزش است . 
تبصره : 
مدت امتحانات پایانی نیمسال یا پایان دوره تابستان جزء مدت آموزش محسوب نمی شود .

 فصل سوم : واحد های درسی ، طول مدت تحصیل وتعداد واحد ها

ماده 11 

هر دانشجو می تواند در هر نیمسال تحصیلی حداقل 12 وحداکثر 20 واحد درسی را انتخاب نمایند . 
تبصره 1 : 
در آخرین نیمسال تحصیلی دانشجو از رعایت شرط انتخاب حداقل 12 واحد معاف است . 
تبصره 2 : 
در صورتی که دانشجو برای فراغت از تحصیل تنها یک درس باقیمانده داشته باشد، با نظر دانشگاه وتأیید استاد مربوط می تواند امتحان آن درس را در طول نیمسال از طریق معرفی به استاد بگذراند . 
تبصره 3 : 
اگر دانشجویی در یک نیمسال میانگین کل نمراتش حداقل 17 باشد می تواند با نظر دانشگاه در نیمسال بعد حداکثر تا 24 واحد درسی را انتخاب کند . 
تبصره 4 : 
در مواردی که برای فراغت ازتحصیل حداکثر 24 واحد باقی مانده باشد حتی اگر دانشجو مشروط باشد با نظر دانشگاه می تواند تمامی واحد های باقی مانده را در یک نیمسال انتخاب کند . 
تبصره 5 : 
تعداد واحد های انتخابی در دوره تابستانی حداکثر 6 واحد درسی است . 
طول دوره : 
ماده 13 
حداکثر مدت مجاز تحصیل در دوره کارشناسی پیوسته 6 سال و دوره کاردانی و کارشناسی ناپیوسته 3 سال است در صورتی که دانشجو نتواند واحد های دوره را در حداکثر مدت مجاز تحصیلی با موفقیت بگذراند از دانشگاه مربوط اخراج می شود .

 فصل چهارم :حضور وغیاب

حضور در جلسات درس : 

ماده 14 
حضور دانشجو در تمام جلسات مربوط به درس الزامی است و ساعات غیبت دانشجو در هر درس نباید از سه شانزدهم مجموع ساعات آن درس تجاوز کند . در غیر اینصورت نمره دانشجو در آن درس صفر محسوب می شود . 
غیبت درامتحان : 
ماده 15 
غیبت غیر موجه در امتحان هر درس به منزله گرفتن نمره صفر در امتحان آن درس است وغیبت موجه در امتحان موجب حذف آن درس می گردد. 
ماده 16 
تشخیص موجه بودن غیبت در جلسات درس ودر امتحان به عهده شورای آموزشی دانشگاه یا کمیته منتخب آن شورا است .

 فصل پنجم : حذف واضافه

ماده 17 

دانشجو می تواند در هر نیمسال تحصیلی فقط در مهلتی، کمتر از دو هفته پس از شروع نیمسال تحصیلی، حداکثر دو درس دیگر انتخاب یا دو درس انتخابی خود را حذف کند و یا دو درس انتخابی خود را با دو درس دیگر جابجا کند. مشروط بر آنکه تعداد واحدهای انتخابی وی از حد مقرر تجاوزنکند .

تذکر : 
به دانشجویانی که در مهلت حذف واضافه بخشی یا تمام واحد های انتخابی خود را حذف نمایند فقط شهریه متغیر واحدهای حذف شده مسترد خواهد شد ودر صورت حذف واحد ها پس از مهلت مقرر حذف و اضافه شهریه متغیر نیز برگشت داده نخواهد شد . 
ماده 18 
حذف اضطراری 
در صورت اضطرار، دانشجو می تواند تا 5 هفته مانده به پایان نیمسال تحصیلی، فقط یکی از درسهای نظری خود را با تأیید گروه آموزشی مربوط حذف کند مشروط براینکه اولاً غیبت دانشجو درآن درس بیش از سه شانزدهم مجموع ساعات آن درس نباشد و ثانیاً تعداد واحد های باقیمانده وی از 12 واحد کمتر نشود. 
تذکر : 
به دانشجویانی که بصورت اضطراری تنها یکی از درسهای نظری خود را حذف نمایند هیچگونه شهریه ای اعم از ثابت و متغیر مسترد نخواهد شد . 
ماده 19 
حذف کلیه درسهای اخذ شده در یک نیمسال تنها در صورتی مجاز است که بنا به تشخیص شورای آموزشی دانشگاه دانشجو قادر به ادامه تحصیل در آن نیمسال نباشد. در این صورت نیمسال مزبور جزء حداکثر مجاز تحصیل دانشجو محسوب خواهد شد . 
تذکر : 
درصورت حذف نیمسال هیچگونه شهریه اعم از ثابت یا متغیر مسترد نخواهد شد .

 فصل ششم : ارزیابی پیشرفت تحصیلی دانشجو

معیارهای ارزیابی 

ماده 20 
ارزیابی پیشرفت دانشجو در هر درس براساس میزان حضور وفعالیت در کلاس درسی وانجام تکالیف درسی ونتایج امتحانات بین نیمسال وپایان نیمسال صورت می گیرد و استاد هر درس مرجع ارزیابی دانشجو در آن درس است . 
تبصره : 
برگزاری امتحان پایان نیمسال برای هر درس الزامی است . 
ماده 22 
حداقل نمره قبولی در هر درس 10 است دانشجویی که در هر یک از دروس الزامی مردود شود در اولین فرصت ملزم به تکرار آن است با این حال نمرات کلیه دروس اعم از قبولی یا مردودی در کارنامه دانشجو ثبت و در محاسبه میانگین منظور می شود . 
تبصره : 
اگر دانشجویی در یک درس اختیاری مردود شد در صورت تمایل می تواند به جای آن درس از جدول درس انتخابی در برنامه مصوب درس دیگری را انتخاب کند. 
درس ناتمام : 
ماده 23 
در موارد استثنایی نمره تمرین دبیری، کارآموزی و کارورزی، عملیات صحرایی کار در عرصه و دروسی که در برنامه های آموزشی مصوب توأم با پروژه ارائه می شود. در صورتی که به تشخیص استاد وتأیید گروه آموزشی مربوط تکمیل آنها در طول یک نیمسال تحصیلی میسر نباشد ناتمام تلقی می گردد. نمره ناتمام باید حداکثر تا پایان نیمسال بعد به نمره قطعی تبدیل گردد. در غیر این صورت برای دانشجو در آن درس نمره صفر منظور خواهد شد . 
اعلام نمرات : 
ماده 24 
استاد موظف است گزارش نمره نهایی هر درس را حداکثر ظرف مدت 10 روز پس از برگزاری امتحان آن درس به اداره آموزش دانشکده یا واحد مربوط تسلیم نماید . 
تبصره : نمره پس از اعلام به اداره کل آموزش غیر قابل تغییر است . 
میانگین نمرات : 
ماده 26 
در پایان هر نیمسال تحصیلی، میانگین نمرات دانشجو در آن نیمسال ومیانگین کل نمرات او تا پایان آن نیمسال و در پایان دوره تحصیلی، میانگین کل نمرات دانشجو محاسبه و در کارنامه وی ثبت می شود . 
تبصره 1: 
برای محاسبه میانگین نمرات ، تعداد واحد های هر درس در نمره آن درس ضرب می شود و مجموع حاصل ضربها ، در تمام دروسی که دانشجو برای آنها نمره گرفته ا ست(اعم از ردی یا قبولی)،بر تعداد کل واحدهای اخذ شده تقسیم می شود . 
تبصره2: 
دوره تابستانی به عنوان نیمسال تحصیلی حساب نمی شود . نمرات دروسی که دانشجو در دوره تابستانی می گذراند ، تنها در محاسبه میانگین کل نمرات دانشجو محاسبه می شود . 
نام نویسی مشروط : 
ماده 27 
میانگین نمرات دانشجو در هیچ نیمسال تحصیلی نباید کمتر از 12 باشد، در غیر اینصورت نام نویسی دانشجو در نیمسال بعد به صورت مشروط اعلام خواهد شد . 
تبصره : 
هر دانشگاه موظف است موضوع مشروط بودن دانشجو را هر بار به صورت کتبی به وی اطلاع دهد و یک نسخه از آن را در پرونده دانشجو ضبط نماید با این وصف قصور در اخطار به وی از طرف دانشگاه و یا اظهار بی اطلاعی دانشجو از این امر، مانعی در اجرای مقررات نخواهد بود. 
ماده 28 
دانشجویی که به صورت مشروط نام نویسی می کند به جز در آخرین نیمسال تحصیلی حق انتخاب بیش از 14 واحد درسی را ندارد . 
اخراج دانشجوی مشروط : 
ماده 29 
در صورتی که میانگین نمرات دانشجو در دوره های کارشناسی وکارشناسی ارشد پیوسته در سه نیمسال متوالی یا 4 نیمسال متناوب و در دوره های کاردانی وکارشناسی ناپیوسته در دو نیمسال تحصیلی اعم از متوالی یا متناوب کمتر از 12 باشد در هر مرحله ای که باشد از ادامه تحصیل محروم می شود . 
ماده 30 
دانشجویی که به لحاظ مشروط شدن بیش از حد از ادامه تحصیل در دوره کارشناسی محروم می شود در صورتی که واحد های مقطع پایین تر رشته مربوط را تا سقف مجاز با موفقیت گذرانده باشد و میانگین کل او در این واحد ها کمتر از 10 نباشد می تواند با رعایت سایر ضوابط مربوط مدرک مرسوم مقطع پایین تر را در آن رشته دریافت کند . 
ماده 31 
دانشجویی که به دلیل مشروط شدن بیش از حد از ادامه تحصیل محروم می شود در صورت انجام یا لغو تعهداتی که در دوران تحصیل سپرده است می تواند برای ادامه تحصیل مجدد در آزمون سراسری شرکت کند ودر صورت قبولی در رشته مورد علاقه خود ادامه تحصیل دهد . 
دانشگاه پذیرنده می تواند واحد هایی را که دانشجو در رشته قبلی گذرانده است با برنامه جدید تطبیق داده وطبق ضوابط این آیین نامه بعضی یا تمام آنها را بپذیرد .

 فصل هفتم : مرخصی تحصیلی وانصراف از تحصیل

مرخصی تحصیلی : 

ماده 33 
دانشجو می تواند در هر یک از دوره های کاردانی و کارشناسی برای 2 نیمسال متوالی یا متناوب از مرخصی تحصیلی استفاده کند . 
تبصره : 
مدت مرخصی تحصیلی جزء حداکثر مدت مجاز تحصیل دانشجو در هر دوره محسوب می شود . 
ماده 34 
تقاضای مرخصی تحصیلی باید به صورت کتبی حداقل دو هفته قبل از شروع نام نویسی هر نیمسال توسط دانشجو به اداره آموزش دانشکده یا دانشگاه تسلیم گردد. 
تبصره : 
اداره آموزش موظف است پس از کسب نظر از گروه آموزشی ذیربط قبل از اتمام مهلت نام نویسی موافقت یا عدم موافقت با درخواست دانشجو را به وی ابلاغ کند . 
تذکر : 
دانشجو در نیمسالی که از مرخصی استفاده می نماید موظف است شهریه ثابت آن نیمسال را بپردازد . 
انصراف از تحصیل : 
ماده 35 
ترک تحصیل بدون اجازه دانشگاه محل تحصیل انصراف از تحصیل محسوب می شود و دانشجوی منصرف از تحصیل حق ادامه تحصیل ندارد. 
تبصره : 
در موارد استثنایی که دانشجو ترک تحصیل خود را موجه می داند باید دلایل آن را حداقل یک ماه قبل از پایان همان نیمسال به دانشگاه ارائه دهد . در صورت تأیید موجه بودن ترک تحصیل توسط دانشگاه آن نیمسال جزء مرخصی تحصیلی دانشجو محسوب می شود . 
ماده 36 
دانشجویی که بخواهد از تحصیل منصرف شود باید درخواست انصراف خود را شخصاً به اداره آموزش دانشگاه تسلیم نماید. این دانشجو مجاز است فقط برای یک بار در فاصله یک ماه از تاریخ درخواست تقاضای انصراف خود را پس بگیرد. پس از انقضای این مهلت حکم انصراف از تحصیل وی صادر می شود و دانشجو پس از آن حق ادامه تحصیل در آن دوره را ندارد. 
تبصره 1 : 
دانشجوی منصرف از تحصیل موظف است به کلیه تعهداتی که در دوران تحصیل سپرده است عمل کند . 
تبصره 2 : 
تحصیل مجدد دانشجوی منصرف از تحصیل موکول به شرکت و قبولی در آزمون سراسری براساس ضوابط مربوط است . 
تذکر : 
در صورتی که دانشجویی از تحصیل منصرف شود موظف است علاوه بر تسویه حساب کلیه نیمسال های تحصیلی که مشغول به تحصیل آن بوده است، هزینه انصراف معادل شهریه ثابت و متغیر یک نیمسال رابپردازد .

 فصل هشتم : انتقال

تعریف انتقال : 

ماده 38 
انتقال به معنی تغییر محل تحصیل دانشجو از یک دانشگاه به دانشگاه دیگر در همان رشته ومقطع تحصیلی است . 
ماده 39 
انتقال هر دانشجو به هر یک از دانشگاه های تهران ممنوع است بجز موارد زیر: 
1 : شهادت، فوت یا معلول شدن سرپرست خانواده دانشجو ، بطوری که وی به تشخیص مراجع قانونی به عنوان کفیل خانواده شاخته شود. 
2 : معلولیت موثر دانشجو، به نحوی که به تشخیص داوران عالی پزشکی به طور مستقل قادر به ادامه زندگی نباشد. 
3 : ازدواج رسمی و دائمی دانشجوی دختر که محل تحصیل اشتغال شوهر در تهران باشد، با تایید مراجع ذیربط. 
تبصره 1 : 
هریک از موارد مذکور در این ماده باید بعد از قبولی دانشجو در دانشگاه صورت گرفته باشد. 
ماده 40 
انتقال دانشجو از دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی تهران به شهرستانها واز شهرستانها به یکدیگر در یک رشته ودر یک مقطع به شرط موافقت دانشگاههای مبدأ و مقصد بلامانع می باشد . 
ماده 41 
انتقال از دوره های شبانه به روزانه از دانشگاه پیام نور به دانشگاههای حضوری (اعم از روزانه و شبانه) و از دانشگاههای غیر دولتی به دانشگاههای دولتی ممنوع است ولی انتقال به عکس آن با موافقت مبدأ و مقصد، بلامانع است . 
ماده 44 
دانشجویی متقاضی انتقال باید درخواست انتقال خود را با ذکر مورد حداقل 6 هفته قبل از شروع نیمسال تحصیلی به اداره آموزش دانشگاه مبدأ تسلیم نماید . 
توجه : 
کمیسیون نقل و انتقالات این مؤسسه سالیانه یکبار ودر هفته اول خردادماه هر سال برگزار می گردد. لذا متقاضیان لازم است درخواست های کتبی خود به همراه مدارک لازم را حداکثر تا پایان اردیبهشت به آموزش ارائه دهند. 
ماده 45 
دانشگاه مبدأ در صورت موافقت با انتقال، موظف است حداکثر ظرف یک هفته، موافقت خود را همراه با درخواست دانشجو وریز نمرات او به دانشگاه مقصد ارسال دارد و دانشگاه مقصد مکلف است حداقل دو هفته قبل از شروع نام نویسی نظر خود را به دانشگاه مبدأ اعلام دارد . 
تبصره : 
در صورت موافقت با انتقال، کلیه سوابق دانشجو از دانشگاه مبدأ به مقصد ارسال و ارتباط دانشجو با دانشگاه مبدأ قطع می شود . 
ماده 46 
در صورت انتقال فقط واحد های گذرانده شده دانشجو که نمرات آنها 12 یا بالاتر است پذیرفته می شود و در هر حال حذف احتمالی واحد های درسی دانشجوی انتقالی در حدودی مجاز است که وی امکان گذارندن واحد های باقیمانده خود را در طول مدت مجاز تحصیل داشته باشد. 
تبصره : 
تمام نمرات درسی دانشجو در دانشگاه مبدأ اعم از قبولی ویا مردودی وسوابق آموزشی دانشجوی انتقالی از لحاظ مشروطی عیناً در کارنامه دانشجو ثبت و نمرات دروس پذیرفته شده فقط در محاسبه میانگین کل او محسوب می شود .

ماده 47 
مدارک فراغت از تحصیل دانشجوی انتقالی توسط دانشگاه مقصد صادر می شود ودر آن مدرک تعداد واحد های گذرانده شده دانشجو و مجموع واحد ها در دانشگاه های مبدأ ومقصد با ذکر میانگین نمرات آنها و سوابق تحصیلی دانشجو قید می شود . 
ماده 48 
انتقال دانشجو در طول مدت تحصیل، در هر مقطع تحصیلی فقط یکبار مجاز است .

 فصل نهم :دانشجوی میهمان

شرایط عمومی : 

ماده 49 
در مواردی که دانشجو به طور موقت ناگزیر به تغییر محل تحصیل خود باشد ، می تواند با موافقت دانشگاه های مبدأ و مقصد به عنوان دانشجوی میهمان به طور موقت و برای مدت معین محل تحصیل خود را تغییر دهد . 
ماده 50 
میهمان شدن دانشجو در یک دانشگاه مشروط بر این است که دانشجو حداقل یک نیمسال تحصیلی خود را در دانشگاه مبدأ گذارنده باشد . 
ماده 51 
میهمان شدن دانشجو در یک دانشگاه برای گذراندن یک یا چند درس به صورت تکدرس با نظر دانشگاه مبدأ و موافقت دانشگاه مقصد بلامانع است. 
ماده52 
هر دانشجو در هر رشته می تواند حداکثر یک نیمسال در دوره کاردانی یا دو نیمسال در دوره کارشناسی، در یک دانشگاه به طور تمام وقت به صورت میهمان تحصیل کند. در هر حال نباید تعداد دروسی را که دانشجو به صورت میهمان چه به صورت تمام وقت وچه به صورت تک درس در یک یا چند دانشگاه گذرانده است از 40 درصد کل واحد های دوره تجاوز کند . 
تبصره : 
انتخاب واحد دانشجو چه به صورت تکدرس و چه به صورت تمام وقت باید با اطلاع گروه آموزشی دانشگاه مبدأ و طبق شرایط دانشگاه مقصد باشد . 
ماده 53 
واحد هایی راکه دانشجوی میهمان در دانشگاه مقصد می گذارند، عیناً در کارنامه او در دانشگاه مبدأ ثبت می شود و نمرات آنها در محاسبات میانگین نیمسال و میانگین کل او منظور خواهد شد . 
ماده 54 
مدرک فراغت از تحصیل دانشجوی میهمان در هر صورت توسط دانشگاه مبدأ صادر خواهد شد.

 فصل دهم :تغییر رشته

ماده 55 

دانشجو در طول دوران تحصیل در مقطع کاردانی وکارشناسی می تواند با داشتن شرایط زیر و موافقت گروه آموزشی ذیربط از یک رشته به رشته دیگر در یک گروه آموزشی و همان دانشگاه تغییر رشته بدهد. 
1- ادامه تحصیل متقاضی در رشته قبلی از نظر مقررات آموزشی بلامانع باشد. 
2- حداقل یک ششم و حداکثر دو سوم واحد های دوره را گذرانده باشد. 
3- حداقل نمره علمی قبولی لازم برای رشته مورد تقاضا را کسب نموده باشد. 
4- با توجه به حداکثر مدت مجاز تحصیل امکان گذراندن واحدهای درسی مورد نیاز در رشته جدید را داشته باشد. 
تبصره 1 : 
دانشجو در هر یک از مقاطع تحصیلی تنها یک بار می تواند تغییر رشته دهد. 
ماده 56 
تغییر رشته در مقاطع تحصیلی همسطح صورت می گیرد . در غیر اینصورت فقط از مقطع بالاتر به مقطع پایین تر امکان پذیر است . 
ماده 57 
در صورت موافقت با تقاضای تغییر رشته دانشجو موظف است در اولین فرصت در رشته جدید نام نویسی وپس از نام نویسی دانشجو حق بازگشت به رشته قبلی را ندارد . 
تبصره : 
اقدام نکردن دانشجو به نام نویسی در رشته جدید در وقت معین به منزله انصراف از تغییر رشته تلقی می شود وحق تغییر رشته تا پایان دوره از وی سلب می شود .

ماده 58 
دروسی که دانشجو در رشته قبلی گذرانده است در گروه آموزشی رشته جدید بررسی و معادل سازی می شود و فقط دروسی از وی پذیرفته می شود که به تشخیص گروه آموزشی با دروس رشته جدید اشتراک محتوایی داشته باشد و نمره هر یک از آن دروس نیز از 12 کمتر نباشد. 
تبصره 1 : 
دروس پذیرفته شده در کارنامه دانشجو ثبت و نمرات آنها در محاسبه میانگین کل منظور می شود . ولی نمرات دروس پذیرفته نشده بدون احتساب در میانگین در کارنامه دانشجو باقی می ماند. در این حال چنانچه میانگین کل واحد های پذیرفته نشده او کمتر از 12 باشد جمعاً بعنوان یک نیمسال مشروطی برای دانشجو در رشته جدید منظور می شود. 
تبصره 2 : 
در صورتی که تعداد واحد های پذیرفته نشده دانشجو در حدی باشد که امکان گذراندن واحد های مورد نیاز رشته جدید را در طول مدت مجاز تحصیل از وی سلب کند با تقاضای تغییر رشته او موافقت نمی شود . 
ماده 61 
متقاضی تغییر رشته باید درخواست خود را همراه مدارک لازم حداقل 6 هفته پیش از شروع نیمسال تحصیلی به اداره آموزش دانشگاه در محل تحصیل خود تسلیم نماید . 
ماده 62 
تغییر رشته از مقطع کارشناسی به مقطع کاردانی بلامانع است در این حال برای اینگونه دانشجویان حداکثر مدت مجاز تحصیل بر مبنای دوره کاردانی محاسبه و به ازای هر 20 واحد پذیرفته شده از دانشجو یک نیمسال از طول تحصیل وی کاسته می شود.

 فصل یازدهم : پذیرش واحد های درسی

ماده 63 

معادل سازی و پذیرش دروسی که قبول شدگان آزمون سراسری قبلاً در دانشگاه ها با دیگر مقاطع تحصیلی گذرانده اند با رعایت شرایطی به شرح زیر مجاز است . 
1- دانشجو با توجه به سوابق تحصیلی خود مجاز به شرکت در آزمون ورودی رشته جدید باشد . 
2- دانشگاه قبلی و مدارک تحصیلی آن مورد تأیید وزارت علوم تحقیقات و فناوری یا وزرات بهداشت درمان وآموزش پزشکی باشد . 
3- تحصیل دانشجو در دانشگاه قبلی مطابق برنامه مصوب شورای عالی برنامه ریزی باشد . 
4- محتوای آموزشی دروس گذرانده دانشجو با دروس رشته جدید به تشخیص گروه آموزشی اشتراک محتوایی داشته و نمره هر یک از دروس از 12 کمتر نباشد . 
تبصره 1 : 
معادل سازی و پذیرفتن دروس توسط گروه های آموزشی ذیربط در دانشگاه پذیرنده انجام می شود . 
تبصره 2 : 
نمرات دروس پذیرفته شده از دانشجو در محاسبه میانگین نیمسال محسوب نمی شود ولی در محاسبه میانگین کل دانشجو محسوب خواهد شد . 
تبصره 3 : 
به ازای هر 20 واحد از دروس پذیرفته شده دانشجو یک نیمسال تحصیل از حداکثر مدت مجاز تحصیل وی کاسته می شود . 
فراغت از تحصیل : 
ماده 64 
دانشجویی که کلیه واحد های درسی یکی از دوره های کاردانی، کارشناسی ناپیوسته وکارشناسی پیوسته را طبق برنامه مصوب وبراساس مقررات این آیین نامه با موفقیت گذرانده باشد فارغ التحصیل آن دوره شناخته می شود . 
تبصره : 
تاریخ فراغت از تحصیل روزی است که آخرین نمره درسی دانشجو توسط استاد به آموزش دانشکده یا دانشگاه تحویل می شود . 
مدارک مورد نیاز برای فراغت از تحصیل : 
دانشجوی گرامی :

به منظور تسریع در صدور گواهی فراغت از تحصیل، خواهشمند است نسبت به انجام موارد 1 و2( بلافاصله بعد از شروع تحصیل) و موارد 3 الی 6 (به محض اتمام واحدهای درسی دوره) اقدام نمایید. بدیهی است در صورت عدم توجه و پیگیری و یا نقص مدارک ذیل، مسئولیت پیامدهای ناشی از تاخیر در انجام مراحل فراغت از تحصیل به عهده دانشجو می باشد. 
1 ) درخواست تاییدیه دیپلم متوسطه نظام قدیم یا دوره پیش دانشگاهی از اداره کل آموزش و پرورش محل اخذ مدارک فوق به نشانی دقیق پستی موسسه و ارایه رسید آن به اداره خدمات آموزشی موسسه جهت درج در پرونده تحصیلی. ضمناً پیگیری وصول تاییدیه دیپلم به عهده دانشجو است.

2 ) پیگیری وصول مدارک تحصیلی و ریز نمرات تایید شده (مربوط به دانشجویان انتقالی)

3 ) درخواست کارنامه کلی تحصیلی از آموزش دانشکده مربوط.

4 ) دریافت فرمهای تطبیق واحد از آموزش دانشکده مربوط.

5 ) بررسی کارنامه تحصیلی و تکمیل فرم تطبیق واحد توسط دانشجو و سپس تایید فرم تطبیق واحد و کارنامه تحصیلی توسط مدیر محترم گروه آزمایشی.

6 ) ارایه مدارک ذیل به اداره دانش آموختگان:

الف) اصل مدارک دوره پیش دانشگاهی و دیپلم سه ساله نظام جدید، یا اصل مدرک دیپلم نظام قدیم.

ب) چهار قطعه عکس جدید در ابعاد 4*3 تمام رخ و پشت نویسی شده (فقط نام ونام خانوادگی ، عنوان رشته و شماره دانشجویی نوشته شود).

ج) اصل برگ تسویه حساب با قسمتهای مختلف موسسه.

د) اصل برگ تسویه حساب با کتابخانه ها و سازمانهای خارج از موسسه (در صورت دریافت معرفی نامه)

ه) اصل کارت دانشجویی.

تذکرات مهم :

· نظر به اینکه دانش آموختگان ذکوری که در مدت تحصیل از معافیت تحصیلی استفاده نموده اند، جهت معرفی به حوزه نظام وظیفه از تاریخ فارغ التحصیلی تا حداکثر 6 ماه فرصت دارند، لذا این دانشجویان موظفند بلافاصله پس از اتمام واحدهای مصوب نسبت به تسویه حساب اقدام نمایند، در غیر اینصورت با غیبت در خدمت نظام وظیفه مواجه خواهند شد.

· سوابق تحصیلی دانش آموختگان پس از دریافت اصل گواهی موقت پایان تحصیل پس از یک ماه به اداره کل امور دانش آموختگان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ارسال می گردد و قبل از آن هیچگونه مدرک و یا ریز نمراتی توسط وزارت مذکور قابل تایید نخواهد بود.

· دانش آموختگان مشمول پس از اتمام خدمت می توانند با ارایه اصل و تصویر کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت دایم و یا گواهی اتمام خدمت، اصل و تصویر مدرک دیپلم نظام قدیم و یا پیش دانشگاهی و چهار قطعه عکس جدید، جهت صدور اصل گواهی موقت پایان تحصیلی اقدام نمایند.